Deze week zijn de verhoren door de Commissie De Wit afgerond. Medio april wordt de rapportage verwacht. Vooraf zijn reeds twijfels geuit over reikwijdte en relevantie van deze rapportage. Deze zorgen zijn niet geheel onterecht. De opdracht van de commissie kent een behoorlijke reikwijdte voor een onderzoek door niet-financieel geschoolde politici van een land dat slechts een onderdeel is van een wereldwijde, complexe crisis van het financiele stelsel. De vragen waarop de commissie op basis van de uitgevoerde openbare hoorzittingen een antwoord op gaat formuleren zijn de volgende:
1. Wat zijn de oorzaken van de kredietkrisis?
- focus #1: rol van bonussen bij het ontstaan van de kredietcrisis
- focus #2: rol van de toezichthouder DNB bij het Icesave-debacle
2. Hebben de Nederlandse regering, de Kamer en de toezichthouders adequaat gereageerd?
- focus #1: nationalisatie van ABN-Amro en Fortis
- focus #2: steunacties aan ING, Aegon en SNS Reaal
De vragen die de commissie heeft meegekregen zijn goede. Probleem van de eerste set vragen is dat dit onderwerp is van veel wereldwijd onderzoek: wat voegt de commissie toe? Daarnaast: hoe kan een Nederlandse commissie van politici hier een afdoende antwoord op formuleren?
De tweede set vragen is ook bijzonder interessant om te stellen. Beantwoording vraagt echter wel een goed inzicht in de turbulente tijd waarin nooit eerder vertoonde problemen en ontwikkelingen om acties vroegen die ook niet eerder zijn voorgekomen. Dat vraagt enorm veel van de betrokken beslissers. Ik hoop dat deze context ook voldoende wordt meegenomen in de rapportage.
Ondanks de bedenkingen over de uitkomsten van de rapportage denk ik toch dat de commissie heel nuttig werk heeft gedaan. De openbare verhoren schetsten een ontluisterend beeld van topmensen, toezichthouder en politici. Ontluisterend, vanwege het ontbreken van zelfreflectie. Veel focus op wat anderen vooral niet (goed) deden. Mijn interpretatie van de boodschap uit de verhoren inzake overname ABN-Amro zoals die bij mij overkwam:
"We hebben intern enorme twijfels gehad over de vijandelijke overname door het bankentrio. We hebben deze twijfels veelvuldig gedeeld met de toezichthouder. Helaas, die deed niets. Toen ging ABN-Amro kapot."
"Mijn intuitie zei dat de overname te risicovol was. Als ik maar één klein gaatje zag in de regelgeving de overname te blokkeren , dan had ik dat gedaan. Dus toch groen licht gegeven."
"Na het groene licht van DNB zag ik geen reden of mogelijkheden de overname te blokkeren."
"Als de toezichthouder had willen luisteren naar wat wij al voorzagen hadden we nu een goede bank gehad en had Bos 30 miljard bespaard. Ik met met enige mate van woede mijn afkoopsom (van 24 miljoen) geïncasseerd."
Ontluisterend? Absoluut! Geen enkel woord over de problemen bij de ABN-Amrobank vóór de overname door beide topmensen. Toezichthouder twijfelt maar kiest de formele route. Bos neemt dat besluit over en doet niets. Had het anders gemoeten? had het anders gekund? Geen idee. Wel had het me een verademing gebleken als betrokken personen inzicht gaven van het openstaan voor reflectie, inzicht geven in de onzekerheden die toen speelden. Wat bij mij blijft hangen is toch de nare smaak stoere beslissers die nu hun straatje schoonvegen.
Exact dit beeld is wat de de Commissie de Wit wél heeft opgeleverd. Nog voor de rapportage er is, is één trieste uitkomst al zichtbaar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten