vrijdag 5 maart 2010

Open source software: een aantal mooie voorbeelden

Een van de meest opmerkelijke ontwikkelingen die tot stand zijn gebracht door internet, is de opkomst van zogeheten open source software. Software die door heel veel mensen wordt ontwikkeld en (vrijwel) gratis ter beschikking wordt gesteld. Open source software is een mooi voorbeeld van de 'Google economie' zoals beschreven in het boek: 'Wat zou Google doen' van Jeff Jarvis.

Wat is open source?
Open source software is software waarvan de broncode (de programmeertaal) vrij toegankelijk is voor iedereen. Iedereen kan de broncode downloaden en bewerken. Via platforms op internet, zoals Sourceforge.net, vormen gebruikers van deze software groepen. Binnen deze groepen wordt de software continue verder ontwikkeld en wordt maximaal gebruik gemaakt van de ervaringen en programmeerinspanningen van de gebruikers.
De software wordt gratis ter beschikking gesteld aan gebruikers, soms is registratie op het platform verplicht. Doordat toch vraag is naar ondersteuning en onderhoud van de software, zijn partijen actief die servicecontracten aanbieden op de opensourcesoftware.

De voor- en nadelen
Belangrijkste voordelen van opensource is dat het heel vriendelijk is voor het budget, ontwikkeltijd van nieuwe functionaliteit erg kort. Vaak is op de platforms heel veel informatie beschikbaar, over de functionaliteit, maar ook over best practises.
Een belangrijk nadeel is dat geen garantie en ondersteuning wordt gegeven op de software. Wel wordt verschil gemaakt tussen officiële releases en versies waarop door ontwikkelaars verder wordt gebouwd. Daarnaast nemen de beheersmatige risico's sterk toe als zelf verder gebouwd wordt aan de software. Hiermee gaat vaak veel tijd gemoeid en de aansluiting met de ontwikkeling op het platform is bewerkelijk.

Mooi voorbeeld #1: Volledig Office-pakket

Een heel bekend voorbeeld is de compleet gratis Microsoft Office-vervanger: Open Office. Open Office is qua functionaliteit gelijkwaardig aan het Officeproduct en kan ook bestanden in dat formaat lezen en bewerken. Voor startende ondernemers met een beperkt budget absoluut een aanrader (en eigenlijk voor iedereen die zich realiseert wat Microsoft Office kost).

Mooi voorbeeld #2: Complete ERP-software

Zelfs complete ERP-pakketten zijn beschikbaar via open source. Een bekend voorbeeld hiervan is Compiere. Compiere bevat alle belangrijke modules die de klassieke concurrenten ook bieden. Daarnaast biedt Compiere ook mooie dashboardingtechniek. Compiere biedt basisfunctionaliteit gratis aan als opensource en bouwt de prijslijst op tot de complete professionaleditie voor $ 900 per gebruiker per jaar.

Mooi voorbeeld #3 en #4: Professionele websites en webshops bouwen

Ook voor het web zijn talloze voorbeelden van opensource. Voor het bouwen van websites met contentmanagementsysteem is Joomla een bekende oplossing. Op het platform is heel veel te vinden aan tools en mooie templates. Ook bestaat een Nederlandstalige versie. Voor zelfstudie zijn diverse boeken beschikbaar, starten wordt eenvoudig!

Voor het bouwen van een webshop Magento een geavanceerde oplossing. Magento wordt ook gebruikt door grote commerciële partijen om hun webshops te bouwen. Magento claimt op dit moment $ 25 miljard omzet te hebben gefaciliteerd. Goed te weten dat voor de Nederlandse webshops een koppeling met iDeal (betaalsysteem) en Twinfield beschikbaar is.

Aan de slag!
Voor iedereen die affiniteit heeft met IT en wat tijd zijn legio mogelijkheden! Het aardige van opensource is dat je zonder kosten kan proberen. Ontdekken, uitproberen en met 'trail and error' zelf ervaren wat de mogelijkheden zijn.
Voor organisaties of personen met minder IT-affiniteit of tijd kan het interessant zijn een partij te zoeken die genoemde software inrichten en implementeren. Een oplossing met opensource-software kan een interessant alternatief zijn voor de traditionele oplossingen.

zondag 28 februari 2010

Gemeenteraadsverkiezingen 2010: een verbazing

Het is altijd weer een leuke tijd, de maanden voor de gemeenteraadsverkiezingen. Opeens zijn politici en de lokale partijen weer zichtbaar. Je kunt ze zelfs op straat tegenkomen! Vanaf de verkiezingen slaat de onzichtbaarheid weer toe. Niet dat de politici daar alleen schuldig aan zijn. Heeft ook wat te maken met desinteresse of onvermogen van de lokale kranten ook daadwerkelijk nieuws over de gemeentepolitiek en achtergronden te brengen. En dat, het mag niet verbazen, heeft weer alles te maken met de matige interesse die de gemiddelde burger heeft voor alle politieke onderwerpen die complexer worden dan thema's als hangjongeren, hondenpoep en verhoging van de gemeentebelastingen. Want dan zijn we opeens wel allemaal thuis.
Op z'n minst een leuke achtergrond te zien hoe de lokale partijen bij mij in de gemeente (Zwijndrecht) opereren in de opmars naar de verkiezingen.

Een verkiezingstijd is natuurlijk niets zonder motto's. Zonder motto zou je als burger onmogelijk kunnen weten waar een partij voor staat. Volop onderscheidend vermogen dus!
Hou je vast, hier komen ze, de onliners uit Zwijndrecht-City:
Eigenlijk zijn de hyperlinks naar een verdere uitwerking van de standpunten overbodig. Ik wist meteen genoeg. Als je gaat nalezen zie je toch verrassende standpunten. Zo is er een partij die - niet gelogen- in één zin het volgende belooft: "een woon-, werk- en leefomgeving die veilig, schoon, toegankelijk en betaalbaar is." Gelukkig doen andere partijen dat ook. Toch aarzelen de partijen niet concreet te worden. Goede fietspaden worden beloofd, eindelijk waardering voor vrijwilligers en last but not least een heuse opknapbeurt voor het Noordpark!

Eigenlijk, als je alles op je in laat werken, zou je op iedere partij willen stemmen. Hartverwarmend, al die mooie dingen voor onze gemeente. We gaan een mooie toekomst tegemoet!

zaterdag 20 februari 2010

Degradatie van de de Nederlandse politiek


De laatste dagen is zichtbaar geworden van welk bedenkelijk niveau de Nederlandse politiek is. Het laatste debat van afgelopen donderdagavond en -nacht was tenenkrommend. Vervolgens wordt het kabinet opgeblazen, gebruikmakend van het politieke vehikel Uruzgan. Voelen bewindslieden zich wel in eerste instantie bestuurder?

Beschamende vertoning in het laatste debat
Het debat van afgelopen donderdagavond en -nacht gaf al een ontluisterend doorzicht op de droevige stand van de nationale politiek. Het was ergelijk te zien hoe kabinetsleden volharden in eerder gegeven formele antwoorden. Nog frustrerender te zien hoe bewindslieden geen ècht antwoord geven op de gestelde vragen. Felix Rottenberg benoemt in 'De Wereld Draait Door' de definitie van politiek liegen: "nèt niet de hele waarheid spreken." Precies dat is wat heel Nederland gezien heeft, dat is wat een vieze smaak achterlaat. De waarheid zweeft wel ergens, maar komt niet ècht naar voren. Beschamend. Beschamend is ook de wijze waarop het debat gevoerd wordt. Dat in een geschetste situatie de oppositiepartijen aandringen, druk zetten en enige frustratie laten blijken is begrijpelijk. Toch twee kanttekeningen. De eerste is de vraag wat de belngrijkste drijfveer was van de belangrijkste participanten in het debat. Is dit bevorderen van de belangen die speelden in dit debat: verantwoordelijkheid voor onze troepen, goede afweging over de toekomst van Uruzgan en waken voor wat is opgebouwd? Of was ook politiek opportunisme zichtbaar? Tweede kanttekening: het verbale geweld ging meer dan eens over de grens van wat verwacht mag worden van hoogverantwoordelijke politieke vertegenwoordigers. Populisme en straattaal bevorderen niet het vertrouwen van burgers in de politiek, integendeel.


Waarvoor moest het kabinet vallen?
Natuurlijk, vele dagen en uren is onderhandeld over Uruzgan. Twee partijen met een andere visie op dit dossier. Toch kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat dit dossier alleen een vorm vormde voor de lijn die de PvdA wilde trekken. Een daad stellen. Fier je houden aan verkiezingsbeloften. Lijkt erg nobel. Toch, wat ben je als minister en kabinet voor alles? Verantwoordelijk voor goed bestuur van een land in crisis? Of vertegenwoordiger van je electoraat? De keuze van de PvdA is duidelijk. Geen keuze voor landsbelang, geen open overleg over dit dossier. Bijzonder dat nog vòòr de principiele datum van 1 maart PvdA de stekker uit het kabinet trekt. Niet vreemd, na de acties van Bos in de media voorafgaand aan het debat; dan kun je een goed debat intern niet meer verwachten. Buigen of barsten voor het CDA, dat was de enige keus die Bos overliet.
Vreemd eigenlijk dat de PvdA nu een blijkbaar principiele opstelling kiest over Uruzgan. Als er een moment was principieel te worden, was het wel de verhoging van de AOW-leeftijd. PVDA schreef in haar verkiezingsprogramma van 2006 (blz. 43): "De AOW-leeftijd blijft 65 jaar." In dit kabinet is de AOW-leeftijd verhoogd naar 67 jaar en heeft de PvdA zich van haar vakbondsachterban vervreemd. Als je tòch wilt kiezen tussen je eigen electorale belangen en landsbelangen: had het toen gedaan!


Degradatie
Onthutsend duidelijk is hiermee de degradatie van de Nederlandse politiek. Naar een klasse waarin het spel hard en vuil gespeeld wordt. Waar teambelang niet altijd het belangrijkste is. Naar een spel met smerige overtredingen. Die klasse waar geen scheidsrechters voor te vinden zijn. Beschamend en frustrerend voor de toeschouwers!

Op- of aanmerkingen? Niet mee eens? Reageer!

zaterdag 13 februari 2010

Creditrating door accountants?

De afgelopen jaren is van diverse kanten aandacht besteed aan credit rating door accountants. Al vanaf 2008 wordt gesteld dat dit een aantrekkelijke aanvullende dienstverlening door accountants zou kunnen worden. Al eerder waren kritische geluiden te horen. Op 12 februari 2010 een duidelijk signaal van Peter Knuvers RA, verbonden aan de Rabobank (AN2-2010): "weinig nut van credit rating door accountants." Een impressie van ontstaan van een tendens, de kritiek, de praktische bezwaren en de huidige status.

Wat is creditrating?
Creditrating is een algehele beoordeling van de kredietwaardigheid van een entiteit. Op dit moment zijn een klein aantal toonaangevende creditraters actief, zoals Moody's en Standard & Poor's die zich vooral richten op het beoordelen van kredietwaardigheid van grote ondernemingen. Sinds de invoering van Basel II in 2007 is voor banken de individuele inschatting van kredietwaardigheid en verlieskansen direct van belang voor de kosten van het ingezette kapitaal.


Ontstaan van een tendens
Al in 2006 wordt in AccountancyNieuws bericht over de komst van Basel II en de mogelijkheden voor accountants. In dit artikel adviseert Jan Wietsma ls accountant samen met de klant het gesprek aan te gaan met de bank over de huidige rating en de mogelijkheden tot verbetering. In december 2007 adviseert Jan Wietsma in AccountancyNieuws omscholing van accountants en medewerkers tot 'Rating Advisor.' Immers, nemen we deze ontwikkeling niet serieus, "zullen nieuwe concurrenten opstaan en de functie van het bestaansrecht van de accountant in het MKB verder uithollen."
In april 2008 kondigt het SRA de samenwerking aan met URA, een Europees ratingagentschap. Doel van de samenwerking: aanbieden van infrastructuur voor het uitvoeren van ratings door (SRA-)accountants en daarmee beïnvloeden van het risicoprofiel van de klant, zodat deze de laagst mogelijke financieringskosten realiseert. Ook het NIVRA en NOvAA kondigden eind 2007 aan rating services te gaan ontwikkelen.
Al deze initiatieven, zoals mooi samengevat in een artikel in De Accountant in 2008, hebben tot op heden tot weinig zichtbare resultaten geleid. Na de eerste persberichten zie ik, twee jaar verder, geen publicaties met wapenfeiten meer. Enige recente ontwikkeling is de start van een 4-maandse opleiding op Nyenrode tot Credit Rating Advisor (vanaf september 2009).


Kritiek
Vanaf het begin zijn ook kritische geluiden te horen geweest. In april 2008 noemt Marcel Pheiffer in zijn weblog de creditrating door accountants een 'proefballon die snel zal overdrijven.' Voornaamste kritiekpunten: in hoeverre is de accountant onafhankelijk bij deze bepaling en in hoeverre is de accountant ook echt deskundig op dit gebied? Bezwaren die gedeeld worden door diverse ondervraagden in een groot artikel in De Accountant van april 2008. In september 2008 wordt in de De Accountant dieper ingegaan op de rol van de accountant als MKB-raters. Naast de kansen en voordelen, zoals geschetst bij het ontstaan van een tendens is ook al kritiek zichtbaar: "Klanten en accountants moeten wel beseffen dat banken andere modellen en verklarende variabelen gebruiken dan accountants in de rating-systemen die zij gebruiken. Ook zullen de gewichten van de variabelen vaak anders zijn." Dit punt wordt ook herhaald in het interview met Peter Knuvers RA. Banken hebben ieder een eigen ratingsysteem, dat niet openbaar is. Banken zullen zelf op basis van deze ratings, de eigen rekenmodellen en databases met ervaringscijfers tot het prijzen van financieringen komen. De rol van de accountant is in dit proces marginaal. Knuvers stelt: richt je als accountant op de betrouwbaarheid van de gegevens in de SBR-sets.


Praktische bezwaren
Voor het als accountant kunnen beïnvloeden van de risicobeoordeling van een klant door de bank is het noodzakelijk dat de betrokken accountmanager van een bank wéét hoe de beoordeling totstandkomt en doorwerkt in de pricing. Daarnaast is het noodzakelijk deze accountmanager deze risico-inschatting kan en mag (laten) aanpassen. Van beide punten heb ik in de praktijk weinig gemerkt. Sterker nog, aan de onderkant van de kredietverlening in het MKB is bij de banken een tendens zichtbaar van het automatiseren van kredietaanvragen en offertes verstrekken. De gegevens worden verwerkt door een centrale backoffice, de accountmanager krijgt een offerte die hij met de klant mag bespreken.


Parallel met de verzekeringsbranche
Ook de verzekeringsbranche is een omgeving waarin risico's geprijsd en verkocht worden. Prijsvorming in deze branche steunt zwaar op eigen analyses van klantkenmerken en schadestatistieken. Een prijsvorming die niet totstandkomt door het vooraf met de klant of zijn adviseur bespreken van de risico-inschattingen. Naar mijn mening is een parallel te trekken met een groot gedeelte van de financieringen in het MKB. Slechts een gedeelte van alle financieringen vraagt maatwerk van de bank.


Kind en badwater
In het voorgaande is de tendens, de kritiek en de bezwaren beschreven van creditrating in het MKB door de accountant. Uiteraard, met de kennis van nu. Het uitvoeren van ratings door de accountant loopt vooral aan tegen het feit dat de beïnvloedbaarheid van de risico-inschatting dor een bank met een eigen rating in veel gevallen in het MKB beperkt zal zijn. De vraag is of banken voor financieringen die procesmatig geprijsd en verwerkt kunnen worden de beoordeling individuele gevallen zullen aanpassen. Succesverhalen en mooie uitkomsten van gedane pilots door de diverse organisaties blijven vooralsnog uit.
Maar het kind moet niet met badwater weggegooid worden. Naast de uitdaging zekerheid toe te voegen aan bankenrapportages in SBR zekerheid toe te voegen (als de bank zelf zegt geen waard ete hechten aan een samenstelverklaring) was en is zeker een belangrijke taak van de accountant het begeleiden van een klant vóór en tijdens een financieringsaanvraag. Gedegen kennis van de wijze van kredietbeoordeling door banken is hierbij een must. Maar de ambitie met eigen ratings te gaan onderhandelen namens de klant met de bank, die zullen we voorlopig moeten laten varen.

Niet mee eens? Aanvullingen? Reageer!



vrijdag 12 februari 2010

Absurd verdienmodel van DSB

Vandaag verschenen bericht in NRC op basis van gelekte documenten van DSB laat een onthutsend beeld zien van het verdienmodel van DSB Bank. Kort de feiten op een rij:


  • Afgelopen 10 jaar 875 miljoen premie-omzet aan allerlei polissen;
  • Provisie op deze polissen: 422 miljoen (48%)!
  • 20% van alle verkochte koopsompolissen heeft een provisie > 85% (vnl. kredietbeschermingsproducten)
  • 8441 klanten met te hoog verstrekte 1e hypotheek
  • Van deze klanten hadden 1309 klanten betalingsachterstanden: 16%
  • 10.989 klanten met te hoog verstrekte 2e hypotheek
  • Van deze klanten hadden 1.069 betalingsachterstand: 10%
  • In veel gevallen sprake van koppelverkoop (te hoge leningen aan te dure polissen)
Intern berekende waarde van claims tussen 69 en 148 miljoen. O ja, ook nog 17 miljoen diversen, waaronder boetes AFM en aandelenleaseclaims.

Bi j het lezen van dit bericht twéé vragen:
  1. Wat is de belangrijkste diepe oorzaak van de ondergang van DSB? De DNB of toch het bestuur? Zie ook mijn eerdere blog.
  2. Welke inschattingen en overwegingen heeft de controlerend accountant gemaakt bij het beoordelen van het verdienmodel en gevolgen voor claims en schikkingen? Bij de jaarrekening 2008 is een goedkeurende verklaring afgegeven, getekend op 29 juni 2009. Op 19 oktober 2009 wordt het faillissement uitgesproken. Uit gelekt document (gedtaeerd op 17 oktober 2009) bleken opeens de schattingen wèl te maken en wezenlijke bedragen te bevatten. Natuurlijk wijsheid achteraf: maar welke lessen kan de beroepsgroep trekken uit deze casus?
Een onthutsend beeld van een onderneming die jarenlang veel geld kon verdienen met een absurd verdienmodel. Een onderneming met een dergelijk verdienmodel hoort geen bestaansrecht te hebben. Vragen die resteren zijn: waarom neemt het bestuur de verantwoordelijkheid niet voor de ondergang en wat deden controlerende partijen als DNB en Ernst & Young?

Ben heel benieuwd naar de lessen uit een nachtmerrie voor veel consumenten en werknemers.

Update: Op accountant.nl een uitstekende analyse van Prof. Marcel Pheijffer over de casus DSB - Ernst & Young

dinsdag 9 februari 2010

Vreemd media-offensief Dirk Scheringa

Dirk Scheringa valt openlijk de DNB aan, die heeft de schuld aan de ondergang. Niet Pieter Lakeman, niet een dubieus verdienmodel, niet de forse onttrekkingen aan DNB. En Frank de Grave en Ed Nijpels? Die krijgen een trap na.

Op dit moment is de commissie Scheltema bezig met het onderzoek naar de ondergang van de DSB Bank. Ook zijn AFM en DNB bezig met een onderzoek naar oud bestuurders en commissarissen van DSB. Deze onderzoeken vinden plaats achter gesloten deuren. Overigens zal de rapportage van de onfhankelijke commissie Scheltema (bestaande uit diverse deskundigen) later dan de geplande deadline in februari verschijnen.

Bijzonder is de actie van Scheringa frontaal de aanval te openen op de toezichthouder DNB. De DNB is verantwoordelijk voor de val van de DSB-bank! Scheringa geeft RTL-Z inzicht in een lijst van zo'n 95 'bewijsstukken.' Bijzonder? Absoluut! De feiten op een rij:

Waar Dirk Scheringa in het artikel van RTL-Z mee komt is 'dat de bank jarenlang is tegenwerkt door de DNB en uiteindelijk de nek om is gedraaid.' Bizar, dat je van selfmade ondernemer zo snel kunt veranderen in een slachtoffer. Een slachtoffer dat als dader alleen DNB kan noemen. Waarom ook niet Pieter Lakeman? Waarom niet jezelf? Wie was verantwoordelijk voor het beleid dat deze vicieuze cirkel in gang heeft gezet?

Opvallend is dat binnen dezelfde dagen als dit bericht ook opeens foto's van stukken lekken die Frank de Grave en Ed Nijpels beschadigen. Frank de Grave? Beetje naïeve man, dact dat DSB de tweede kamer was en wist niet eens dat hij nog in zijn proeftijd zat... Ed Nijpels? Die zou wel even zorg dragen voor die vervelende Tros Radar. Overigens bleven dergelijke uitzendingen gewoon doorgaan.

Kortom , opnieuw een geval van trieste conclusies nog voordat een rapportage verschenen is. Was deze man echt eens een gevierd topondernemer?

zaterdag 6 februari 2010

Trieste uitkomst van Commissie De Wit zichtbaar voordat de rapportage af is

Deze week zijn de verhoren door de Commissie De Wit afgerond. Medio april wordt de rapportage verwacht. Vooraf zijn reeds twijfels geuit over reikwijdte en relevantie van deze rapportage. Deze zorgen zijn niet geheel onterecht. De opdracht van de commissie kent een behoorlijke reikwijdte voor een onderzoek door niet-financieel geschoolde politici van een land dat slechts een onderdeel is van een wereldwijde, complexe crisis van het financiele stelsel. De vragen waarop de commissie op basis van de uitgevoerde openbare hoorzittingen een antwoord op gaat formuleren zijn de volgende:

1. Wat zijn de oorzaken van de kredietkrisis?
- focus #1: rol van bonussen bij het ontstaan van de kredietcrisis
- focus #2: rol van de toezichthouder DNB bij het Icesave-debacle

2. Hebben de Nederlandse regering, de Kamer en de toezichthouders adequaat gereageerd?
- focus #1: nationalisatie van ABN-Amro en Fortis
- focus #2: steunacties aan ING, Aegon en SNS Reaal

De vragen die de commissie heeft meegekregen zijn goede. Probleem van de eerste set vragen is dat dit onderwerp is van veel wereldwijd onderzoek: wat voegt de commissie toe? Daarnaast: hoe kan een Nederlandse commissie van politici hier een afdoende antwoord op formuleren?
De tweede set vragen is ook bijzonder interessant om te stellen. Beantwoording vraagt echter wel een goed inzicht in de turbulente tijd waarin nooit eerder vertoonde problemen en ontwikkelingen om acties vroegen die ook niet eerder zijn voorgekomen. Dat vraagt enorm veel van de betrokken beslissers. Ik hoop dat deze context ook voldoende wordt meegenomen in de rapportage.

Ondanks de bedenkingen over de uitkomsten van de rapportage denk ik toch dat de commissie heel nuttig werk heeft gedaan. De openbare verhoren schetsten een ontluisterend beeld van topmensen, toezichthouder en politici. Ontluisterend, vanwege het ontbreken van zelfreflectie. Veel focus op wat anderen vooral niet (goed) deden. Mijn interpretatie van de boodschap uit de verhoren inzake overname ABN-Amro zoals die bij mij overkwam:

"We hebben intern enorme twijfels gehad over de vijandelijke overname door het bankentrio. We hebben deze twijfels veelvuldig gedeeld met de toezichthouder. Helaas, die deed niets. Toen ging ABN-Amro kapot."

"Mijn intuitie zei dat de overname te risicovol was. Als ik maar één klein gaatje zag in de regelgeving de overname te blokkeren , dan had ik dat gedaan. Dus toch groen licht gegeven."

"Na het groene licht van DNB zag ik geen reden of mogelijkheden de overname te blokkeren."

"Als de toezichthouder had willen luisteren naar wat wij al voorzagen hadden we nu een goede bank gehad en had Bos 30 miljard bespaard. Ik met met enige mate van woede mijn afkoopsom (van 24 miljoen) geïncasseerd."


Ontluisterend? Absoluut! Geen enkel woord over de problemen bij de ABN-Amrobank vóór de overname door beide topmensen. Toezichthouder twijfelt maar kiest de formele route. Bos neemt dat besluit over en doet niets. Had het anders gemoeten? had het anders gekund? Geen idee. Wel had het me een verademing gebleken als betrokken personen inzicht gaven van het openstaan voor reflectie, inzicht geven in de onzekerheden die toen speelden. Wat bij mij blijft hangen is toch de nare smaak stoere beslissers die nu hun straatje schoonvegen.

Exact dit beeld is wat de de Commissie de Wit wél heeft opgeleverd. Nog voor de rapportage er is, is één trieste uitkomst al zichtbaar.

Meer lezen? Dossiers op NOS.nl en RTL-Z